جرثقیل سقفی یک ماشین صنعتی است که برای بلند کردن و جابجایی بار در محیط‌های بسته مانند سوله‌ها و کارخانه‌ها استفاده می‌شود. این نوع جرثقیل معمولاً به‌صورت دائم نصب می‌شود و یکی از عوامل مؤثر بر وزن سوله محسوب می شود.
جرثقیل سقفی از قطعات و اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر یک وظیفه خاصی را بر عهده دارند.
بیشتر بدانید: ترمز جرثقیل سقفی
اجزا تشکیل دهنده جرثقیل سقفی
اجزای اصلی سازه و حرکت
پل (Girder): ساختار اصلی جرثقیل است که روی ریل‌ها حرکت می‌کند و بار را در امتداد سالن جابجا می‌کند.
کالسکه (Trolley): روی پل حرکت می‌کند و وظیفه جابجایی بار در جهت عرض سالن را بر عهده دارد.
ریل یا ریل باند (Runway): مسیری که پل جرثقیل روی آن حرکت می‌کند و معمولاً روی دیوارهای سالن یا سازه‌های مخصوص نصب می‌شود.
راهبر طولی یا کلگی (End carriage): در دو انتهای پل قرار دارند و وظیفه حرکت پل روی ریل‌ها را بر عهده دارند.
چرخ دستی (Trolley wheels): روی کالسکه و کلگی قرار دارند و حرکت آن‌ها را روی ریل‌ها امکان‌پذیر می‌کنند.
ستون‌ها: در جرثقیل‌های سقفی ستونی، ستون‌ها وظیفه نگهداری ریل‌ها و پل را بر عهده دارند.
باند حرکت (Runway): همان ریل یا مسیر حرکت پل است.
بیشتر بدانید: موتور گیربکس جرثقیل سقفی
اجزای سیستم بالابر
بالابر سقفی (Hoist): شامل موتور، گیربکس، درام، سیم بکسل و قلاب است و وظیفه بالا بردن و پایین آوردن بار را بر عهده دارد.
درام جرثقیل سقفی (Drum): سیم بکسل به دور درام پیچیده می‌شود و با چرخش درام، سیم بکسل جمع یا باز می‌شود.
سیم بکسل جرثقیل سقفی (Wire rope): به قلاب متصل است و نیروی کششی لازم برای بالا بردن بار را تامین می‌کند.
قلاب جرثقیل سقفی (Hook): برای اتصال به بار استفاده می‌شود.
وینچ (Winch): مکانیزمی است که نیروی محرکه لازم برای چرخش درام و بالا بردن بار را تامین می‌کند.
بیشتر بدانید: ترولی جرثقیل سقفی
قلاب جرثقیل سقفی نیم تن